Yumurta Dondurma
Yumurta dondurma, kariyer planlaması gibi nedenlerle kadınların evliliği ve gebe kalmayı ertelemesi nedeniyle, gebe kalmakta zorlanma ya da gebe kalamama gibi durumların varlığında kullanılan bir yöntemdir. Bu sayede kadınlarda doğurganlık yaşı ilerilere taşınmıştır. Yani kadınlar yumurta dondurma işlemiyle ileri yaşlarında bile gebe kalarak, çocuk sahibi olabilirler.
Ayrıca kadınlarda erken yaşta menopoza girme, yumurtalıkların alınması ya da kanser tedavisi gibi durumlarda da yumurta dondurma yapılabilir. Kadınlar sağlıklı olduğu dönemde yumurtalarını bu kalitede dondurarak, istedikleri zaman sağlıklı bir gebelikle çocuk sahibi olabilirler.
Yumurta dondurma nasıl yapılır?
Kadının yumurta hücresinin dondurulması bazı kurallara göre yapılır. Öncelikle yumurta hücresinin M2 denilen döllenmeye hazır halde olması şarttır. M2 içerisinde 23 kromozom bulunan spindle adı verilen baklava gibi çekirdek vardır. Öteki 23 kromozom ise hücrenin dışındadır. Buna polar body kutup cisimciği denmektedir.
Yumurta dondurma sırasında en önemli olan problem hücrenin içindeki sıvıdır. Vücuttaki en büyük hücre olan yumurta hücresinin önemli bir kısmı sudan oluşur. Dondurma sırasında içindeki sıvı buz kristallerine dönüşerek, hücrenin içindeki organeller ile dondurma aşamasında hücrenin içine dağılacak olan çekirdek içeriğini parçalanıp, bozulmasına yol açar. Bu yüzden dondurmadan evvel yumurta hücresinde bulunan sıvının alınması gerekir.
Bu işlem yapılırken, özel hazırlanmış olan sıvılarla hücre zarar görmeden, içindeki sıvı dışarıya alınır. Yumurta hücresinin içinde özel sıvı verilir. Bu sıvı araçlarda kullandığımız antifiriz benzeri yapıda, hücrelere ise toksik yapıdadır. Bu donma sırasında suyun kristalleşmesini önleyerek, camlaşmaya yani vitrifikasyona neden olur.
Yumurta dondurma işleminde kullanılan teknikler
Yavaş dondurma (Slow freezing): bu yöntemde yumurta hücresi özel hazırlanmış dondurma sıvılarının içinde bekletilir ve bir cihaz yardımıyla yavaşça soğutularak dondurulma işlemi gerçekleştirilir. Bu yöntemde genellikle -30 ile -35 dereceye kadar yavaş soğutulan yumurta hücreleri, -196 derecede olan sıvı azotun içine daldırılır. Bu yavaş dondurma tekniği spermle embriyo dondurmada oldukça başarılı olsa bile, yumurta dondurma işleminde aynı başarıyı yakalayamamıştır. Günümüzde en fazla kullanılan teknik vitrifikasyon tekniğidir.
Hızlı dondurma (Camlaştırma / Vitrifikasyon): bu teknik daha önceki yıllarda embriyo ve sperm dondurma için başarılı bir şekilde kullanılmıştır. Günümüzde geliştirilen tekniğin yumurta dondurma işleminde oldukça başarılı olduğu görülmektedir. Bu yöntemde yumurta hücresi oda sıcaklığından başlayarak -186 dereceye kadar hızlı şekilde soğutulur. Yeni tekniklerle, dondurma solüsyonlarıyla vitrifikasyon yöntemi yumurta dondurmada oldukça başarılıdır. Yumurta dondurma işlemini yapan klinikler farklı protokoller uygulasa da kullanılan teknik budur.
Yumurta dondurma kimlere yapılır?- Kariyer isteği nedeniyle anne olmayı ileri bir yaşa ertelemiş olan kadınlara
- Kanser tedavisinde kullanılan radyoterapi ve kemoterapi tedavileri nedeniyle kadınların yumurtalıkları işlev kaybına uğrayabilir. Bu nedenle tedaviden önce yumurtaları ya da yumurtalık dokusu dondurulabilir. Bu sayede kadın iyileştiğinde anne olabilir.
- Tüp bebek tedavisi sırasında kadından yumurta toplanmasına rağmen, bu aşamada erkekten sperm alınamazsa, yumurtalar sonra kullanılmak üzere dondurulabilir.
- Donör yumurtaları için alıcı gelmezse ya da yumurta sayısı fazla olduğunda, bunların ileride kullanılması için yumurta dondurma işlemi yapılabilir.
- Kadınlarda yumurta gelişimi fazla olmadığında, birkaç seansta toplanan yumurtalar dondurulur. Daha sonra çözdürülen yumurtalardan embriyo elde edilir.
Yumurta nasıl elde edilir?
Çeşitli yöntemlerle kadınlar bazı ön hazırlıklara tabi tutulur. Yumurta gelişimi için önce ovulasyon indüksiyonu denilen ilaç tedavisi uygulanır. Bazen doğal olaylar takip edilir ve yumurta doğal şekilde elde edilir. İlaç tedavisiyle 10-15 günde yumurta toplanır. İlaçlar kadınlar tarafından evde kullanılır ve merkezde bir günde toplanır. Bu işlem sırasında kadına anestezi uygulanır. Yumurtalar vajinal yoldan kontrol edilerek toplanır. İnkübatör içinde dinlendirilen yumurtaların olguları ayrılarak, dondurulur. En son sıvı azota daldırılır ve soğutulur. Bu şekilde yumurtalar uzun süre bozulmadan saklanabilir. Ancak kadınların bu işlemlerden önce sigara, alkol, ilaç gibi yumurta kalitesini bozan etkenlerden uzak kalması gerekir.
Yumurta dondurma için kadının yaşı önemli mi?
Kadında yumurta hücresi üretildiği takdirde, her zaman yumurta dondurma işlemini yapmak mümkündür. Fakat dondurulan yumurtalar, dondurma işleminin yapıldığı zamandaki kalitede olacaktır. Bu nedenle kadınlara 35 yaşından önce yumurta dondurma işlemi yapılması daha uygundur. Yani yumurtalar dondurulduğu zaman, kadının yaşıyla orantılı şekilde sağlıklı kalabilir. Bu sayede kadınlar ileri yaşlarında bile, dondurulan sağlıklı yumurtalarla sağlıklı bebek sahibi olabilir.
21.01.2024 05:26:50
Yumurta Dondurma ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
